به زبان عامیانه، دیابت همان مرض قند است؛ یک بیماری که وقتی گلوکز خون بالا می رود، فرد به آن مبتلا می شود. عمده ترین نوع گلوکزی که در بدن یافت می شود، گلوکز خون است که منبع اصلی انرژی بدن به شمار می رود. خون گلوکز را به سلول های مختلف می برد تا برای تولید انرژی از آن استفاده کنند. مهم ترین منبع تامین گلوکز خون، غذاهایی هستند که می خوریم، مثل نان، غلات، پاستا، برنج، سیب زمینی، میوه ها و بعضی از سبزیجات. گلوکز حتی در کبد و ماهیچه ها هم تولید می شود.
اگر بدن نتواند انسولین کافی ترشح کند یا از انسولین تولیدشده به خوبی استفاده کند، سطح قند خون رو به افزایش می رود. در این شرایط سلول های بدن نمی توانند انرژی مورد نیاز خود را از گلوکز به دست بیاورند و بنابراین ما احساس خستگی می کنیم. وقتی بدن برای انرژی مورد نیازش، ناچار شود از چربی یا ماهیچه ها استفاده کند، ممکن است وزن خود را از دست بدهد.
انسولین چیست؟
لوزالمعده یک عضو برگیشکل در بدن است که بین معده و ستون فقرات قرار دارد و هورمونی به نام انسولین تولید می کند. انسولین هورمونی است که گلوکز خون را به همۀ سلول های بدن می برد تا از آن انرژی تولید کنند. زمانی که انسلوین به مقدار کافی تولید نشود یا آن طور که باید عمل نکند، گلوکز خون در خون بلااستفاده می ماند و سلول ها نمی توانند انرژی تولید کنند. این وضعیتِ کمبود انسولین را که باعث افزایش قند خونِ بلااستفاده در خون می شود دیابت می گویند.
انواع دیابت
دیابت سه نوع اصلی دارد:
- نوع 1
- نوع 2
- دیابت بارداری
افراد در سنین و جنسیت های مختلف ممکن است مبتلا به دیابت شوند.
دیابت نوع 1
این نوع دیابت را دیابت نوجوانی یا دیابت وابسته به انسولین (IDDM) نیز می نامند. همان طور که از اسم آن بر می آید، بیشتر در افراد جوان دیده می شود. در این بیماری، بدن هیچ انسولینی تولید نمی کند یا به میزان مورد نیاز دستگاه ایمنی تولید نمی کند. دستگاه ایمنی با مقابله با باکتری ها، ویروس ها و دیگر موجودات مضر، از بدن در برابر عفونت ها محافظت می کند. وقتی عفونتی وارد سلول های بتای تولیدکنندۀ انسولین در لوزالمعده می شود، مقدار انسولین بدن کاهش می یابد. بدون انسولین، سلول ها نمی توانند قندی (گلوکز) که برای تولید انرژی نیاز دارند را جذب کنند.
بعضی از علائم دیابت نوع 1 عبارتند از:
- خستگی
- پر ادراری
- تشنگی
- تاری دید
دیابت نوع 2
به این نوع دیابت، دیابت بزرگسالان یا دیابت غیروابسته به انسولین (NIDDM) نیز گفته می شود. در دیابت نوع 2، بدن معمولا مقداری انسولین ترشح می کند، اما مقدار آن برای تامین نیاز بدن کافی نیست و سلول ها به انسولین تولیدشده به درستی واکنش نمی دهند که به این وضعیت مقاومت در برابر انسولین می گویند. اگر مقاومت در برابر انسولین ادامه پیدا کند، مقدار گلوکز خون مدام بالاتر می رود و باعث می شود سلول ها با مقدار زیادی انسولین مواجه شوند که نمی توانند از آن به خوبی استفاده کنند. در این شرایط سلول ها به پیام رسان های هورمونی کمتر واکنش نشان می دهند یا واکنشی نشان نمی دهند. مقاومت نسبت به انسولین (IR) یک وضعیت بیماری گونه است که در آن سلول ها نمی توانند پاسخ طبیعی به هورمون انسولین بدهند.
به عبارت ساده تر، بدن شما در این شرایط جلوی عملکرد درست انسولین را می گیرد. حدود 90 تا 95درصد مبتلایان به دیابت، دچار دیابت نوع دوم هستند. دیابت نوع 2 معمولا در افرادی که اضافه وزن دارند دیده می شود. به طور متوسط، از هر 10 نفر مبتلا به دیابت نوع 2، 8 نفر اضافه وزن دارند. فردی که دچار دیابت نوع 2 است ممکن است اصلا از بیماری خود مطلع نباشد تا زمانی که یک چکاپ انجام دهد، زیرا علائم این بیماری تا زمانی که شدید نشده باشد، معمولا خفیف هستند.
دیابت بارداری
دیابت بارداری در زنان باردار دیده می شود. بدن زنان باردار هورمون هایی ترشح می کند که ممکن است باعث مقاومت در مقابل انسولین شوند. البته همۀ زنان در دوران بارداری دچار مقاومت نسبت به انسولین می شوند، اما اگر لوزالمعده نتواند انسولین کافی در دوران بارداری ترشح کند، فرد دچار دیابت بارداری می شود. زنان چاق یا دارای اضافه وزن شانس بیشتری در ابتلا به دیابت بارداری دارند. به علاوه، اضافه وزن در دوران بارداری هم شانس ابتلا به دیابت بارداری را افزایش می دهد. زنان باردار باید توصیه های پزشکی را در دوران بارداری به دقت رعایت کنند.
دیابت بارداری اغلب پس از وضع حمل از بین می رود. اما زنانی که دجار دیابت بارداری شده اند بیشتر احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را در بقیۀ عمر خود دارند. نوزادانی که از ماداران مبتلا به دیابت بارداری به دنیا می آیند بیشتر احتمال ابتلا به چاقی و دیابت نوع 2 را دارند.
تفاوت های رایج میان دیابت نوع یک و نوع دو
نوع 1 | نوع 2 |
معمولا در کودکان بروز می کند | اغلب در بزرگسالان بالای 30 سال شایع است |
ربطی به وزن بدن ندارد | به چاقی و اضافه وزن مربوط است. |
در زمان تشخیص، مقدار کتون بالاتر از سطح نرمال است | در زمان تشخیص، فشار خون و کلسترول خون بالاست |
تنها راه درمان، تزریق انسولین است | درمان شامل تغییر در تغذیه یا داروهای خوراکی است |
تمام عمر نیاز به انسولین دارد | بیمار ممکن است کاملا بهبود کند. |
5 تا 10 درصد شایع است | 90 تا 95درصد شایع است |
اگر نشانه های زیر را دارید، در بازه های زمانی منظم آزمایش بدهید تا از وضعیت خود مطمئن شوید:
- کسی در خانواده و اقوامتان دچار دیابت است؛
- زنانی که نوزادان بالای 5 کیلوگرم به دنیا می آورند یا مبتلا به دیابت بارداری هستند؛
- فشار خون بالا؛
- کلسترول بالا؛
- اضافه وزن، خصوصا اگر توده های چربی بیشتر دور شکم و معده باشند؛
- زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک؛
- افراد بالای 30 سال؛
- افرادی که خیلی زود خسته می شوند.
اگر این علائم را در خود می بینید، وقت آن است که با پزشک مشورت کنید و آزمایش دیابت بدهید همچنین میتوانید از خدمات ویزیت پزشک در منزل هوم ویزیت استفاده کنید.
درباره هوم ویزیت
هوم ویزیت یک استارت آپ فعال در زمینه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل است که به صورت پلتفرمی کار می کند که بیماران را به پزشکان ،پرستاران و فیزیوتراپ ها وصل می کند.هوم ویزیت با همراهی تیمی مجرب و کاربلد، پزشک و فیزیوتراپ و یا متخصص مناسب با وضعیت بیمار را به منزل شما اعزام میکند.
برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02147629600