کاردرمانی دست
آسیبدیدگی دست میتواند تاثیرات فراوانی بر زندگی روزمره فرد بگذارد. ازجمله این موارد میتوان به مشکلات ساده مانند کاهش توانایی در انجام کارهای روزمره تا چالشهای پیچیدهتر در ارتباط با توانایی حرکتی دست و مچ اشاره کرد. دستها یکی از مهمترین اعضای بدن برای حفظ استقلال در انجام فعالیتهای روزانه هستند و آسیب به این اندام میتواند بسیاری از وظایف و نیازهای فرد را تحت تاثیر قرار دهد. کاردرمانی دست، یکی از تخصصیترین حوزههای توانبخشی است که به درمان مشکلات مختلف دست و مچ پرداخته و با استفاده از روشهای علمی و تمرینات خاص، به فرد کمک میکند تا عملکرد بهتری در این اندامهای حساس داشته باشد.
کاردرمانی دست به چه معنایی است؟
کاردرمانی برای دست به معنای استفاده از تکنیکها و تمرینات تخصصی جهت درمان اختلالات حسی و حرکتی دستها و اندامهای فوقانی است. این نوع درمان به ویژه برای بهبود عملکرد دستها در مواردی چون آسیبهای فیزیکی، بیماریهای عصبی یا اختلالات مادرزادی اهمیت دارد. کاردرمانی میتواند برای بزرگسالان و کودکان کاربرد داشته باشد و اهداف مختلفی را دنبال کند. از جمله میتوان به کمک به بهبود حرکات دست پس از آسیب، کاهش درد و بازگرداندن استقلال فرد در انجام فعالیتهای روزمره اشاره کرد.
در بزرگسالان، کاردرمانی به درمان اختلالات نورولوژیکی (مثل سکته مغزی، ام اس و پارکینسون) و اختلالات ارتوپدی (مانند پارگی تاندون، شکستگیها و سوختگیها) پرداخته و در کودکان نیز تمرکز ویژهای بر روی بهبود تواناییهای نوشتن یا درمان اختلالات خاص مانند فلج مغزی، اوتیسم و دیستروفیهای عضلانی دارد. این فرآیند به بازیابی دامنه حرکتی، قدرت عضلانی، انعطافپذیری و در نهایت کمک به انجام فعالیتهای روزمره به شیوهای مستقل و بدون درد کمک میکند.
چه مشکلاتی با کاردرمانی دست قابل درمان هستند؟
کاردرمانی برای درمان انواع مختلفی از مشکلات و اختلالات حسی و حرکتی دستها و اندامهای فوقانی به کار میرود. این مشکلات میتوانند به دلایل مختلف از جمله آسیبها، بیماریها، یا جراحیها ایجاد شوند. برخی از مشکلاتی که با کاردرمانی قابل درمان هستند را در زیر مشاهده میکنید:
- ضعف عضلانی و تقویت عضلات: ضعف عضلانی که به دنبال آسیبهای مختلف یا بیماریهایی مانند دیستروفی عضلانی ایجاد میشود، یکی از مشکلاتی است که در کاردرمانی دست با استفاده از تمرینات مختلف تقویت میشود.
- کاهش دامنه حرکتی و کوتاهی عضلات: در بیماریهایی مانند پارکینسون، محدودیت در حرکت دست به دلیل کوتاهی عضلات رخ میدهد که با کاردرمانی میتوان دامنه حرکتی را افزایش داد.
- کاهش مهارتهای حرکتی ظریف: مشکلاتی مانند ناتوانی در گرفتن اشیاء، نوشتن، یا انجام حرکات ظریف دیگر از جمله مسائلی است که کاردرمانی میتواند به بازیابی این مهارتها کمک کند.
- کاهش تورم و درد: تورم و درد به ویژه پس از جراحیهای دست، مانند جراحی چسبندگی تاندون، یکی از مشکلات رایجی است که در کاردرمانی به درمان آن پرداخته میشود.
- بازآموزی حسی: مشکلات حسی در دستها، مانند از دست دادن توانایی درک دما یا لمس، با بازآموزی حسی در کاردرمانی درمان میشود.
- آسیبهای پس از جراحیها و تروماها: مشکلاتی نظیر عوارض پس از جراحیهای دست یا آسیبهای ناشی از تروما که ممکن است منجر به ضعف یا محدودیت در عملکرد دستها شود.
- اختلالات عصبی و حسی: بیماریهایی مانند سندرم تونل کارپال، آرتریتها، سندرم آرنج گلفبازها و مشکلاتی مانند انگشت ماشهای که موجب درد، سوزش، یا ناتوانی در حرکت میشود، میتوانند با کاردرمانی درمان شوند.
- آسیبهای ساختاری: مشکلاتی مانند شکستگیها، دررفتگیها، آسیب به مفاصل یا تاندونها و پارگیهای عضلانی یا عصبی، با کاردرمانی قابل درمان هستند.
اهداف کاردرمانی برای دستها چیست؟
کاردرمانی برای دست اهداف مختلفی را دنبال میکند که به رفع مشکلات حسی و حرکتی دستها و اندامهای فوقانی کمک میکند.
- تقویت عضلانی و جلوگیری از ضعف عضله: ضعف عضلانی یکی دیگر از اهداف درمانی است که در بسیاری از آسیبها یا بیماریها مانند دیستروفی عضلانی رخ میدهد. کاردرمانی به تقویت عضلات مختلف دست کمک میکند تا قدرت لازم برای حرکت مچ و انگشتان به ویژه شست فراهم شود و از ضعف بیشتر عضلات جلوگیری گردد.
- تقویت حرکات ظریف دست: یکی از اهداف کاردرمانی دست، بهبود مهارتهای حرکتی ظریف مانند گرفتن اشیاء، نوشتن، باز کردن دکمهها و سایر حرکات مشابه است. این مهارتها نیازمند عملکرد هماهنگ و صحیح انگشتان هستند که در صورتی که دچار مشکل شوند، کاردرمانی به بازیابی این تواناییها کمک میکند.
- کاهش کوتاهی عضلات و افزایش دامنه حرکتی: یکی از اهداف مهم کاردرمانی در دست، افزایش دامنه حرکتی دستها است. این هدف به ویژه در بیماریهایی مانند پارکینسون که باعث کوتاهی عضلات و محدود شدن دامنه حرکتی میشود، با استفاده از تمرینات و تکنیکهای خاص پیگیری میشود.
- کاهش درد و تورم: درد و تورم پس از جراحیهای دست، مانند جراحی چسبندگی تاندون، از مشکلات شایعی است که کاردرمانی با استفاده از مداخلات مختلف به کاهش آنها و بهبود شرایط فرد کمک میکند. هدف این است که فرد بتواند پس از جراحی، به راحتی و بدون ناراحتی فعالیتهای روزمره خود را انجام دهد.
- بازآموزی حسی: کاردرمانی در مواقعی که دستها در درک حسهای دمایی، لمس و دیگر احساسات دچار مشکل میشوند، بازآموزی حسی را در درمان گنجانده و به فرد کمک میکند تا حسهای مختلف را مجدداً درک کند. این کار با تحریکات مختلف حسی از جمله لمس بافتها و مواد مختلف انجام میشود تا فرد توانایی شناسایی و درک حسها را دوباره کسب کند.
کاردرمانی برای دست از چه تکنیکهایی استفاده میکند؟
کاردرمانی برای دست از تکنیکهای متنوعی برای بهبود عملکرد دستها و مچ استفاده میکند که بسته به نیاز فرد و نوع آسیب متفاوت است. مهمترین تکنیکهای کاردرمانی را در زیر مشاهده میکنید:
- حرکت درمانی: این تکنیک شامل طراحی فعالیتهایی است که نه تنها مهارتهای روزمره فرد را ارتقاء میدهد بلکه به درمان مشکلات فیزیکی دست نیز کمک میکند. به عنوان مثال، برای فردی که به دلیل کوتاهی عضلات جمعکننده انگشتان دچار مشکل است، کاردرمانی دست با استفاده از اشیاء مختلف در کف دست تلاش میکند تا عضلات کشیده شوند و دامنه حرکتی افزایش یابد.
- ماساژ: ماساژ یکی از تکنیکهای موثر در کاردرمانی است که به کشش عضلات، تقویت عضلات، کاهش درد و تورم کمک میکند. علاوه بر این، ماساژ برای افزایش آگاهی بدنی فرد نیز مفید است.
- محدودیت زمانی (محدود کردن دست سالم): در این تکنیک، دست سالم فرد به مدت معین محدود میشود تا فرد مجبور شود از دست آسیبدیده خود بیشتر استفاده کند. این روش برای افرادی که به دلایلی مانند سکته مغزی از دست آسیبدیده خود استفاده نمیکنند، به کار میرود و معمولاً تحت نظر یک متخصص انجام میشود.
- اسپیلنت دهی: برای افزایش طول عضلات یا جلوگیری از کوتاهی آنها به دلیل عدم استفاده طولانیمدت، استفاده از اسپیلنت ضروری است. اسپیلنت به عضله کمک میکند تا در وضعیت مناسب قرار گیرد و حرکت درمانی به همراه آن ضروری است تا از عوارض جانبی مانند خشکی دست جلوگیری شود.
- روشهای جبرانی و تطبیقی: زمانی که دست نتواند به عملکرد مورد نظر برسد، کاردرمانی با استفاده از اصلاح فعالیتها، تغییر محیط زندگی یا کار، به فرد کمک میکند تا استقلال خود را بازیابد.
- آموزش پیشگیری از آسیب به دستها: برای افرادی که شغلهای پرمخاطره برای دست دارند مانند نویسندگان، خیاطان و رانندگان، کاردرمانی آموزشهایی را برای حفظ سلامتی دستها ارائه میدهد تا از آسیبهای بلندمدت جلوگیری شود.
کاردرمانی برای دست به چه وسایلی احتیاج دارد؟
وسایل کاردرمانی برای دست شامل ابزارهای مختلفی هستند که به بهبود دامنه حرکتی، تقویت عضلات، کاهش درد و بهبود عملکرد دست کمک میکنند:
- خمیر پاتی
این وسیله خمیری با رنگها و مقاومتهای مختلف است که برای تقویت انگشتان دست، بهبود دامنه حرکتی، قدرت گرفتن و مهارتهای ریز دست استفاده میشود.
- وند
وسیلهای پرکاربرد برای کاردرمانی بیماران سکته مغزی، ام اس، پارکینسون و آسیبهای مغزی که در کاردرمانی دست و تنه استفاده میشود.
- اگزربورد
وسیله چوبی با تکههای مختلف برای تقویت حرکات گرفتن دست مثل گرفتنهای استوانهای، کروی، دیسکی و سه انگشتی.
- فپس
یک وسیله چوبی یا فلزی برای تقویت حرکات مچ دست، شامل خم کردن، باز کردن، چرخش داخلی و خارجی مچ دست.
- دیجی فلکس
وسیله پلاستیکی با فنرهای مقاومتی کوچک که برای تقویت عضلات انگشتان و بهبود دامنه حرکتی مفاصل انگشت استفاده میشود.
- واکینگ شولدر
وسیله چوبی نصب شده بر دیوار برای تقویت عضلات شانه، به ویژه برای بالا بردن عضلات شانه.
- یو پی اس
وسیله چوبی کروی شکل برای تقویت چرخشهای داخلی و خارجی ساعد، مخصوص بیمارانی که این حرکتها را به سختی انجام میدهند.
- پگ بورد
وسیله چوبی با قطعات فلزی برای تقویت حرکات ریز دست، گرفتنهای دو و سه انگشتی و دست ورزی.
- دستکش روباتیک
یک وسیله دیجیتال که با استفاده از بیوفیدبک و واقعیت مجازی به بهبود حرکت دست و انگشتان کمک میکند و مهارتهای ریز انگشتان را تقویت میکند.
- توییست بار
وسیله ارتجاعی برای تقویت حرکات ساعد، مچ و انگشتان در مراحل انتهایی درمان، به ویژه برای تقویت عضلات به صورت مقاومتی.
- هند اسکیت
وسیلهای برای بهبود حرکت خم و باز شدن آرنج و حرکت بالا و پایین آوردن شانه به صورت فعال کمکی، مناسب برای بیماران با مشکلات شانه و مغز و اعصاب.
- سندینگ
وسیله چوبی برای تقویت حرکت خم کردن و باز کردن آرنج، به ویژه برای بیماران مغز و اعصاب.
برخی از تمرینات مفید برای تقویت دست
برای تقویت دست و انگشتان، تمرینات متنوعی وجود دارد که میتواند به افزایش دامنه حرکتی، تقویت عضلات و کاهش درد کمک کند. در ادامه به برخی از تمرینات کاردرمانی دست اشاره کردهایم:
- جدا کردن انگشت شست: کف دست را روی سطح صاف قرار دهید و انگشت شست را از سایر انگشتان جدا کنید. این حرکت را چند بار تکرار کنید.
- مشت کردن دستها: دستها را مشت کرده و 30 تا 60 ثانیه نگه دارید، سپس انگشتان را باز کرده و بکشید. این حرکت را 4 بار برای هر دو دست تکرار کنید.
- کشش انگشتان: کف دست را روی سطح صاف قرار دهید و انگشتان را به آرامی صاف کنید. این حرکت را 4 بار تکرار کنید.
- بلند کردن انگشتان: دست خود را روی میز قرار داده و انگشتان را به آرامی بلند کنید. این حرکت را 8 تا 12 بار تکرار نمایید.
- لمس انگشتان دست: هر انگشت خود را به انگشت شست نزدیک کنید و این حرکت را برای 30 تا 60 ثانیه نگه دارید. حداقل 4 بار تکرار کنید.
- کشش پنجه: انگشتان را به حالت پنجه به مدت 30 تا 60 ثانیه حرکت دهید. این حرکت را 4 بار تکرار کنید.
- گرفتن توپ: یک توپ نرم را در دست بگیرید و فشار دهید. این حرکت را 10 تا 15 بار برای هر دست تکرار کنید.
جمعبندی
کاردرمانی برای دست یک حوزه تخصصی در توانبخشی است که به درمان مشکلات حرکتی و حسی دستها و مچ میپردازد. این درمان شامل استفاده از تکنیکهای و تمرینات هدفمند برای بهبود دامنه حرکتی، تقویت عضلات، کاهش درد و بازآموزی حسی است. کاردرمانی برای افرادی که دچار آسیبهای فیزیکی، بیماریهای عصبی یا اختلالات مادرزادی شدهاند، به ویژه در بهبود عملکرد دست و مچ و بازیابی استقلال در فعالیتهای روزمره موثر است. برای دریافت خدمات کاردرمانی دست با شماره های هوم ویزیت تماس بگیرین و یا از بخش سفارش آنلاین و وب اپلیکیشن هوم ویزیت اقدام کنید.
درباره هوم ویزیت

هوم ویزیت یک استارت آپ فعال در زمینه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل است که به صورت پلتفرمی کار می کند که بیماران را به پزشکان ،پرستاران و فیزیوتراپ ها وصل می کند.هوم ویزیت با همراهی تیمی مجرب و کاربلد، پزشک و فیزیوتراپ و یا متخصص مناسب با وضعیت بیمار را به منزل شما اعزام میکند.
برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02147629600