آزمایش هموگلوبین اِی وان سی چیست؟

اگر دیابت دارید یا کسی از اطرافیانتان مبتلا به دیابت است، حتما اسم آزمایش HbA1c را شنیده اید. پزشکان و کارکنان آزمایشگاه ها به آزمایش دیابت، HbA1c می گویند. این آزمایش از نمونه های خون فرد خوانده می شود و میانacگین قند خون فرد را در یک دورۀ 3 - 4 ماهه نشان می دهد.

نام این آزمایش از اسم هموگلوبین گلیکوزیله اقتباس شده است. هموگلوبین گلیکوزیله زمانی ساخته می شود که پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون که اکسیژن را حمل می کنند، یعنی همان هموگلوبین، با قند آزاد خون ترکیب می شود و به سراسر بدن حمل می شود. متخصصان به این فرایند گلیکوزیلیشن می گویند و ما در فارسی مانند فرانسوی ها آن را هموگلوبین گلیکوزیله (یا گلیکه) تلفظ می کنیم.

برای آزمایش در منزل با ما تماس بگیرید.

آیا هموگلوبین اِی وای سی همان گلوکز خون است؟

سطح گلوکز خون (BGL) میزان انباشت گلوکز در خون در یک زمان خاص است، یعنی در زمان آزمایش. سطح گلوکز خون را می توان با یک آزمایش قند خون (گلوکز پلاسما) ناشتا اندازه گرفت. نمونۀ خون را می توان از نوک انگشت یا بازو گرفت. واحد اندازه گیری گلوکز خون میلی مول در لیتر (mmol/l) است.

اما HbA1c روند بلندمدت تری را نشان می دهد. آزمایش HbA1c نشان دهندۀ سطح قند خون در یک بازۀ زمانی است که می تواند از چند هفته تا چند ماه باشد. نمونۀ خون آزمایش HbA1c را می توان از نوک انگشت هم گرفت، اما معمولا از بازو گرفته می شود. واحد اندازه گیری HbA1c میلی مول در مول است.

آزمایش  میانگین گلوکز خون

آزمایش HbA1c چه چیزی را اندازه می گیرد؟

در آزمایش HbA1c تعداد گلبول های قرمز خون که گلیکوزیله شده اند، یعنی به قند خون چسبیده اند، شمرده می شود و به صورت درصد اعلام می شود. مثلا اگر از هر 100 گلبول قرمز 8 گلبول به قند چسبیده باشند، نتیجۀ آزمایش HbA1c 8% می شود. بنابراین این آزمایش با نتیجۀ آزمایش BGL فرق دارد. آزمایش BGL مقدار قندی که آزادانه در خون جریان دارد را اندازه می گیرد.

HbA1c چطور مقدار قند آزاد خون را نشان می دهد؟

وقتی بدن قند را پردازش می کند، گلوکز جریان خون تمایل دارد به هموگلوبین نزدیک شود و به آن بچسبد. مقدار گلوکزی که با این پروتئین ترکیب می شود نسبت مستقیم با مقدار کل قند دستگاه گردش خون شما در آن لحظه دارد.

گلبول های قرمز خون پیش از بازسازی، 8 تا 12 هفته زنده می مانند. آزمایش HbA1c میانگین گلوکز خون را در این مدت اندازه می گیرد و کمک می کند از مقدار قند خون در یک دورۀ زمانی نسبتا بلندمدت مطلع شویم. اگر سطح قند خون شما در هفته های اخیر بالا باشد، مقدار HbA1c بالاتر خواهد بود.

مقدار HbA1c

برای بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 1 یا نوع 2، مقدار HbA1c باید زیر 7% بماند، یعنی به صورت ایدئال کمتر از 7درصد گلبول های قرمز باید گلیکوزیله شده باشند (یعنی به قند خون چسبیده باشند). HbA1c بالاتر از 8% نشان می دهد که باید احتیاط کرد و بیشتر مراقب قند خون بود. در افراد بزرگسالی که دیابت ندارند، HbA1c معمولا بین 4 تا 6% است. هر چه مقدار HbA1c در مبتلایان به دیابت پایین تر باشد، خطر هیپوگلیسمی (افت قند خون) بالاتر است. بنابراین برای تفسیر نتایج آزمایش، این عامل و عوامل دیگری مثل بارداری، مد نظر قرار می گیرند.

آزمایش HbA1c

مقدار HbA1c خود را ارزیابی کنید

 

HbA1c مقدار درصد
نرمال کمتر از 42 میلی مول کمتر از 6%
پیش دیابت 42 تا 47 میلی مول 6  تا  6/4 
دیابت 48 میلی مول یا بیشتر 6/5 % یا بیش

اگر نتایج آزمایش نشان دهنده افزایش A1C باشد،پزشک معالج سطح قند خون بیمار را نیز بررسی می کند.که اگر بالای 200 میلی گرم باشد.در این صورت پزشک تشخیص دیابت می دهد.

 

چه کسانی باید آزمایش HbA1c بدهند؟

آزمایش HbA1c آزمایش بسیار مهمی است زیرا دیابت در مراحل اولیه، علامت خاصی ندارد. گرچه هیچ آزمایشی کامل و بی نقص نیست، اما آزمایش های HbA1c و قند خون (BGL) در حال حاضر بهترین ابزارهای ما برای تشخیص دیابت هستند. دیابت یک بیماری جدی و مادام العمر است، پس باید آن را جدی گرفت.

این آزمایش ها به متخصصین کمک می کنند قبل از وخیم شدن وضعیت، دیابت را تشخیص دهند و درمان را آغاز کنند. به علاوه به تشخیص و درمان پیش دیابت هم کمک می کنند و به این ترتیب از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری می کنند یا آن را به تعویق می اندازند.

برای آزمایش HbA1c باید چه کار کنیم؟

آزمایش HbA1c ساده است و نیاز نیست ناشتا باشید. می توانید غذا و نوشیدنی های معمول خود را مصرف کنید. متخصص آزمایشگاه با یک سوزن یا لانست خون گیری از بازو یا نوک انگشت شما خون می گیرد و نمونۀ خون را برای تحلیل به آزمایشگاه ارسال می کند. بلافاصله بعد از آزمایش می توانید فعالیت های عادی خود را ادامه دهید.

 

چند بار در سال آزمایش HBA1C انجام دهیم ؟

برای ایجاد تغییرات پایدار در وضعیت قند خون خود باید برنامه غذایی جدیدی داشته باشید تا روند رو به جلوی دیابت خود را معکوس کنید.از بعضی غذاها که باعث پیشرفت دیابت شما می شوند جدا باید پرهیز کنید. از برنامه رژیم غذایی دش (DASH)  استفاده کنید. این رژیم مخفف  Dietary Approaches to Stop Hypertension است. با این رژیم هم جلوی پیشرفت دیابت خود را میگیرید و هم باعث کنترل فشار خون می شوید.
در رژیم غذایی از برنامه غذایی شامل  سبزیجات، میوه ها، غذاهای لبنی کم چرب وغلات کامل، ماهی، مرغ و آجیل استفاده می شود.

 

با بهتر غذا خوردن، پیش دیابت خود را معکوس کنید!

برای ایجاد تغییرات پایدار در وضعیت قند خون خود باید برنامه غذایی جدیدی داشته باشید تا روند رو به جلوی دیابت خود را معکوس کنید.از بعضی غذاها که باعث پیشرفت دیابت شما می شوند جدا باید پرهیز کنید.

از برنامه رژیم غذایی دش (DASH)  استفاده کنید. این رژیم مخفف  Dietary Approaches to Stop Hypertension است. با این رژیم هم جلوی پیشرفت دیابت خود را میگیرید و هم باعث کنترل فشار خون می شوید.در رژیم غذایی از برنامه غذایی شامل  سبزیجات، میوه ها، غذاهای لبنی کم چرب وغلات کامل، ماهی، مرغ و آجیل استفاده می شود.

 

دقیقاً پیش دیابت (و رژیم غذایی پیش دیابت) چیست؟

پییش دیابت (prediabetes) یک علامت هشداردهنده جدی است که نشان می دهد شما به سمت مبتلا شدن به دیابت نوع 2 هستید. با برنامه غذایی سالم، ورزش کردن و دارو میتوانید پیش دیابت را درمان کنید. در صورتی که علائم زیر را دارید شما مبتلا به پیش دیابت هستید.

آزمایش Hba1C با نتیجه 5.7 تا 6.4 درصد
قند خون ناشتا بین 100 تا 125 میلی گرم
قندخون بعد 2 ساعت غذا خوردن بین 140 تا 199 میلی گرم

انسولین چیست و چه وظیفه ای در بدن دارد؟

انسولین یک نوعی هورمون است که نقش بسیار کلیدی برای تنظیم کردن سطح گلوکز خون دارد. کمبود یا ناتوانی بدن در ترشح انسولین میتواند منجر به بروز علائم دیابت شود. علاوه بر این انسولین در ذخیره کردن چربی نیز نقش دارد. برخی از سلول های بدن بدون نیاز به انسولین هم میتوانند  گلوکز مورد نیاز را از خون دریافت کنند اما بیشتر سلول ها نیاز به انسولین دارند.

اگر انسولین در بدن شما درست کار کند فرآیند زیر در بدن شما اتفاق میفتد.

فرایند تولید انسولین

وقتی انسولین ترشح نشود چه اتفاقی میفتد ؟

برای درک بهتر کارکرد انسولین، شما انسولین را یک کلید و سلول های بدن را یک قفل در نظر بگیرید.فردی که بدنش به دریافت انسولین مقاومت ندارد، انسولین قفل سلول ها را باز میکند تا گلوکز از جریان خون خارج شده تا وارد سلول ها شود و بدنتان انرژی مورد نیاز را تامین کند.
اما اگر بدن فردی به دریافت انسولین مقاومت کند انگار سلول های او قفل ورودی را تغییر داده اند و انسولین دیگر نمیتواند با سلول ها تعامل داشته باشد و به همین علت گلوکز در جریان خون باقی می ماند و باعث افزایش سطح قند خون فرد می شود و این اتفاق در آزمایش خون مشخص می شود.

فرایند ترشح نشدن انسولین

درباره هوم ویزیت

هوم ویزیت یک استارت آپ فعال در زمینه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل است که به صورت پلتفرمی کار می کند که بیماران را به پزشکان ،پرستاران و فیزیوتراپ ها وصل می کند.هوم ویزیت با همراهی تیمی مجرب و کاربلد، پزشک و فیزیوتراپ و یا متخصص مناسب با وضعیت بیمار را به منزل شما اعزام میکند.

برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02147629600