بهترین روش‌های درمان اختلال بلع در بزرگسالان
اختلال بلع یکی از مشکلات شایع در سیستم گوارش است که می‌تواند برای بزرگسالان وضعیت ناراحت کننده‌ای ایجاد کند. وقتی که فرد دچار این مشکل می‌شود، دهان و مری در رساندن غذا و مایعات به معده به درستی عمل نمی‌کنند و به ناچار فرد دچار درد و عدم توانایی در هضم و پس دادن غذا می‌شود. در ادامه این مقاله ابتدا این مشکل را بررسی خواهیم نمود و روش‌های درمان اختلال بلع در بزرگسالان توضیح خواهیم داد.
اختلال بلع به چه معنایی است؟
اختلال بلع در بزرگسالان یا دیسفاژی به معنای اختلال در فرآیند بلع است که ممکن است در حفره دهان، حلق، مری یا نقطه اتصال معده به مری رخ دهد. این اختلال می‌تواند منجر به عوارض جدی شامل سوءتغذیه، کمبود آب، آسپیراسیون (ورود غذا یا مایعات به مری)، مشکلات ریوی مزمن، خفگی و حتی مرگ شود. افراد بزرگسال مبتلا به دیسفاژی ممکن است با کاهش اشتها و تجمع غذا در گوشه دهان مواجه شوند.
این اختلال ممکن است در مراحل مختلف فرآیند بلع اتفاق بیفتد. از جمله: فاز بلع دهانی که در آن غذا وارد دهان شده و پس از جویده شدن وارد گلو می‌شود، فاز بلع حلقی که غذا در این مرحله به صورت فشرده وارد گلو می‌شود و راه هوایی بسته می‌شود تا جلوی آسپیراسیون و خفگی را بگیرد و فاز بلع در مری که در آن غذا با فشار وارد معده می‌شود و قسمت بالا و پایین مری شل می‌شود.
دلایل ایجاد اختلال بلع در بزرگسالان
در بزرگسالان، اختلالات بلع می‌توانند به دلیل عوامل نورولوژیک (عصبی) و ساختاری رخ دهند. در زیر به تفصیل به این دو دسته علل می‌پردازیم:
- علل نورولوژیک (عصبی):
- سکته مغزی، آسیب به مغز، آسیب مغزی بسته (مثلاً در نتیجه یک ضربه به سر)، تومور مغزی و فلج مغزی می‌توانند باعث ایجاد اختلال بلع شوند.
- بیماری‌های عصبی پیشرونده مانند پارکینسون، ام اس (اسکلروز متعدد) و ال‌اس (التهاب چرکی عصبی) نیز می‌توانند باعث نقص در عملکرد بلع شوند.
- بیماری‌های مربوط به یادگیری و ذهن مانند آلزایمر نیز می‌توانند اختلالات بلع را تحت تأثیر قرار دهند.
این اختلالات نورولوژیک می‌توانند باعث کاهش در عملکرد حرکتی (حرکت عضلات)، حسی (حس کردن غذا در طول عبور از دهان و گلو) یا هر دو شوند؛ به همین جهت بایستی سریعا برای درمان اختلال بلع در بزرگسالان اقدام نمایید.
- علل ساختاری:
- مشکلات ساختاری موضعی مانند لارنژکتومی (جراحی برداشتن حنجره)، تومورهای سر و گردن، تراکئوستومی (جراحی ایجاد یک بازشدگی در تراکئا) و گلوسکتومی (جراحی برداشتن قسمتی از گلو) ممکن است باعث ایجاد اختلال بلع شوند.
- اختلالات حرکتی مانند اسکلرودرما (یک بیماری عضلانی روماتولوژیک) نیز می‌توانند عامل ایجاد مشکلات بلع باشند.
- انسداد مکانیکی نیز می‌تواند منجر به اختلال بلع شود. برخی مثال‌ها شامل پپتیک استریکچر (تضییقات در قسمت پائین مری) و سرطان بارت مری یا سرطان مری می‌شوند.
- رادیوتراپی و شیمی درمانی سرطان سر و گردن نیز ممکن است تأثیرات مضری بر روی عملکرد بلع داشته باشند.
اختلال بلع در بزرگسالان چه علائمی دارد؟
اختلال بلع در بزرگسالان باعث بروز علائم گوناگونی می‌شود که ممکن است برای فرد مبتلا و اطرافیانش سبب افزایش مشکلات زندگی روزمره شود. این علائم شامل موارد زیر می‌شود:
- سرفه فوری پس از خوردن یا نوشیدن مایعات.
- صدای مرطوب یا نامتعارف در حین یا بعد از خوردن و نوشیدن.
- نیاز به تلاش‌های اضافی یا زمان بیشتر برای جویدن و بلعیدن.
- پنومونی مکرر یا احساس احتقان در قفسه سینه بعد از خوردن.
- کاهش وزن یا کاهش توانایی در مصرف غذا و مایعات به دلیل مشکلات در بلع.
- احساس عدم راحتی و ناامنی در هنگام خوردن در محیط‌های اجتماعی.
- آبریزش دهان، برگشت مکرر غذا به دهان، و احساس خفگی در حین خوردن.
- مشکلات در جویدن، فشار در گردن یا قفسه سینه، حالت تهوع، گلو درد، سوزش سردل و گرفتگی صدا.
این علائم معمولاً در هنگام خوردن و بلع مشخص می‌شوند و ممکن است در شرایط استرس‌زا شدت بیشتری پیدا کنند.
انواع مسیرهای درمان اختلال بلع در بزرگسالان
درمان اختلال بلع در بزرگسالان می‌تواند شامل روش‌های زیر باشد:
- درمان روان‌شناختی: اگر اختلال بلع به علت استرس و اضطراب روانی باشد، مراجعه به روان‌پزشک می‌تواند مفید باشد. روان‌پزشک با استفاده از روش‌های مانند مشاوره، تکنیک‌های آرامش بخشی و تمرینات تنفسی می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
- گفتار درمانی: گفتاردرمانی یک روش مؤثر برای درمان اختلالات بلع، به خصوص اختلال بلع عصبی است. نحوه درمان این مشکلات با گفتاردرمانی شامل تمرینات آواشناسی برای تقویت عضلات گلو و زبان و لبها، تمرینات تنفسی جهت افزایش کنترل بر تنفس و کاهش استرس و اضطراب همچنین تمرینات حرکتی مانند حرکات گردن، شانه و فک است که می‌توانند به بهبود عملکرد عضلات مرتبط با بلع کمک کنند.
- تغییرات در سبک زندگی: تغییر در رژیم غذایی با مصرف غذاهای نرم و آسان برای بلع، میل به غذا خوردن با آرامش و آهستگی، تمرینات گفتار درمانی و تمرینات بلع می‌تواند به بهبود اختلال بلع کمک کند.
- مصرف داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که به بهبود عملکرد عضلات بلع و کاهش علایم اختلال بلع کمک می‌کنند. این داروها می‌توانند شامل مسکن‌های عضلانی، آنتی‌اسیدها، ضد اضطراب و ضد افسردگی باشند. مصرف داروها باید تحت نظر پزشک باشد و خودسرانه توصیه نمی‌شود.
- جراحی: در موارد شدید و مقاوم به سایر روش‌های درمانی، جراحی ممکن است به عنوان گزینه در نظر گرفته شود. در جراحی بلع، اقداماتی انجام می‌شود که به بزرگ‌تر شدن ناحیه مری و بهبود عبور غذا از آن کمک میکند.
مهم است که در هر صورت، مشاوره و راهنمایی پزشک متخصص بلع در تشخیص و درمان اختلال بلع در بزرگسالان صورت گیرد. هر فردی نیاز به بررسی و درمان شخصی‌سازی شده دارد.
نحوه پیشگیری از بیماری اختلال بلع
برای پیشگیری از اختلال بلع عصبی میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- مدیریت استرس: تلاش کنید استرس روزمره خود را کاهش دهید. انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تماشای فیلم‌ها و گوش دادن به موسیقی می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
- حفظ سلامت روان: صحبت کردن با روان‌شناس یا دوستان اعتمادی درباره رویدادها و موضوعاتی که باعث نگرانی و عصبانیت می‌شوند، می‌تواند به تخلیه عاطفی کمک کند و از بروز اختلال بلع جلوگیری کند.
- تمرین تنفس: در مواقعی که احساس استرس و عصبانیت می‌کنید، تمرین تنفس عمیق و آرام می‌تواند بهترین راه برای آرامش و کاهش تنش عصبی باشد. آموزش تکنیک‌های تنفس عمیق و تمرین آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند.
- مراقبت از سلامت جسمانی: حفظ سلامت جسمانی از طریق تغذیه مناسب، ورزش منظم و خواب کافی نقش مهمی در پیشگیری از اختلال بلع دارد. توصیه می‌شود رژیم غذایی سالمی را رعایت کنید و از مصرف مواد محرک مانند قهوه و سیگار خودداری کنید.
با این حال، اگر علائم اختلال بلع عصبی در شما بروز کرد و برای شما اذیت‌کننده شد، بهتر است تا به یک گفتاردرمانگر یا بلع درمانگر مراجعه کنید. او می‌تواند راهنمایی درمانی مناسب را برای شما را ارائه دهد. شما میتوانید در بخش سفارش آنلاین هوم ویزیت، خدمات گفتاردرمانی در منزل دریافت کنید. وبسایت هوم ویزیت یک پلتفرم تخصصی است که خدمات پزشکی و مراقبتی را در منزل ارائه می‌دهد.
هوم ویزیت به بیماران جهت درمان اختلال بلع در بزرگسالان یا دیگر موارد پزشکی، امکان ارتباط با پزشکان، پرستاران و فیزیوتراپ‌ها را می‌دهد. با تیم مجرب و کاربلد، سایت هوم ویزیت به دسترسی آسان و جامع به خدمات پزشک در منزل می‌پردازد تا بیماران و خانواده‌هایشان بتوانند بدون نگرانی از جزئیات فرایند درمان به بهترین خدمات پزشکی دسترسی داشته باشند.
درباره هوم ویزیت
هوم ویزیت یک استارت آپ فعال در زمینه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل است که به صورت پلتفرمی کار می کند که بیماران را به پزشکان ،پرستاران و فیزیوتراپ ها وصل می کند.هوم ویزیت با همراهی تیمی مجرب و کاربلد، پزشک و فیزیوتراپ و یا متخصص مناسب با وضعیت بیمار را به منزل شما اعزام میکند.
برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02147629600