افرادی که دچار سکته ی مغزی می شوند، حرکات دست و انگشتان، اغلب نسبت به حرکات بازو یا پا کندتر می گردد، این مسئله به این دلیل است که اندام ها از خط میانی بدن دورتر می باشند ، بنابراین برای رسیدن به بهبودی در حرکات و قدرت عضلات این بخش ها، به تلاش و تمرینات بیشتری نیازمند هستند. خوشبختانه شما می توانید با انجام منظم و مداوم یکسری از تمرینات و فعالیت ها، هم حرکات ظریف دستان خود را بهبود ببخشید و هم فرآیند بازیابی عملکرد دست و انگشتان خود را تسریع نمایید. برای کمک جهت رسیدن به این هدف ، قصد داریم تا برخی از فعالیت های تقویتی برای بهبودی در حرکات ظریف برای بزرگسالانی که دچار سکته مغزی شده اند را معرفی نماییم.
فعالیتهای تقویتی برای بهبودی در حرکات ظریف برای گذراندن دوره ی کاردرمانی سکته ی مغزی:
در این جا، یکسری از فعالیتهای تقویتی مفید برای بهبودی در حرکات ظریف در بزرگسالان برای گذراندن دوره ی کاردرمانی سکته ی مغزی آورده شده است:
تمرینات همراه با توپ ژله ای:
تمرینات تقویتی همراه با توپ ژله ای برای تقویت و بهبود مهارت های حرکتی ظریف در بیماران دچار سکته مغزی بسیار مناسب است ، به ویژه برای آن دسته از افرادی که ضعف در عضلات دست خود دارند یا پس از وقوع سکته مغزی با سفتی عضلات دست خود درگیر هستند و عملکرد روزانه ی آن ها مختل گردیده است. برخی از تمرینات مناسب شامل تمرین گرفتن و رها کردن مکرر و یا فشار دادن یک توپ ژله ای با دست مبتلا است(حتی در حد سعی کردن) ، که برای بیمارانی که نیاز به تقویت فلکسور های انگشت (ماهیچه هایی که به شما امکان می دهند تا انگشتان خود را خم کرده و مشت کنید) دارند، بسیار مناسب و کاربردی می باشد.
با این حال ، توپ های ژله ای مناسب برای این تمرینات همچنین می توانند برای بیماران دچار اسپاستیسیته(حالتی که طی آن، عضلات یک یا چند اندام مثل عضلات دست، دچار سفتی و انقباض زیادی شده باشد) که با مشت های گره کرده و با حداقل عملکرد ممکن به کاردرمانی ارجاع داده می شوند ، مفید باشند. کاردرمانگر با قرار دادن دست و انگشتان فرد مبتلا به دور توپ ژله ای(که معمولا در جلسه های ابتدایی به صورت غیرفعال تنها توسط خود درمانگر این کار صورت می گیرد) ، سبب می شود تا عضلات سفت شده ی دست بیمار به تدریج از میزان سفتی اش کاسته گردد. اگر اسپاستیسیته در بیمار، خیلی شدید باشد ، ممکن است این بیماران برای قرار دادن دست درگیر با عضلات سفت شده به دور توپ ژله ای ، از دست دیگر خود که سالم می باشد، استفاده کنند.
تمرینات همراه با خمیر پاتی :
خمیر پاتی، یک ابزار محبوب و بسیار کاربردی در کاردرمانی برای دست است که خیلی مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از خمیر پاتی به روش های گوناگون ، می توانید چند تمرین مناسب و موثر برای دست بیمار ابداع نمایید. به عنوان نمونه ، شما می توانید خمیر پاتی را در اطراف انگشت اشاره ی فرد قرار دهید و از وی بخواهید تا انگشت اشاره ی خود را به سمت بالا باز کند و به همین سادگی، یک تمرین مناسب برای تقویت عمل فشار دادن و بهبود مقاومت انگشتان دست فرد در برابر خمیر پاتی ایجاد کرده و به مراجع خود ارائه می دهید.
تمرین باز و بسته کردن درب شیشه ی مربا:
می توانید همراه با هر دو دست خود، دری یک شیشه ی مربا را باز کنید و سپس، مجددا آن را ببندید. مزیت این تمرین، در این است که علاوه بر تقویت و بهبود مهارت های حرکتی ظریف، میزان هماهنگی چشم و دست مراجع نیز تا حدودی تقویت می گردد و بهبود می یابد.
تمریناتی که هنگام نشستن پشت میز، قابل اجرا می باشند:
هر وقت که فرد توان خواه، پشت میز نشسته باشد ، زمان مناسبی برای انجام تمرینات تقویتی برای بهبود عملکرد و قدرت عضلات دست می باشد. درمانگر می تواند از وسایل خانگی گوناگونی مانند سکه یا مداد و خودکار برای انجام تمرین های متنوع جهت تقویت و بهبود مهارت های حرکتی ظریف فرد توان خواه استفاده کند. به عنوان نمونه ، تمرین چرخاندن مداد روی سطح میز به وسیله ی انگشتان، یک فعالیت حرکتی ظریف است که توسط متخصصین کار درمانی برای بهبود حرکات ظریف در دست بیمار، مورد استفاده قرار می گیرد.
قرار دادن دانه های حبوبات به داخل ظرف :
اگر در آشپزخانه ی خود ، مقداری نخود یا لوبیای خام دارید، به سادگی می توانید مقداری از آن را بر روی میز بریزید و تلاش کنید تا با دست ضعیف خود، آنها را یکی یکی به داخل یک ظرف قرار دهید. گرچه در نگاه نخست، ممکن است این فعالیت بسیار پیش پا افتاده و بی فایده به نظر برسد ، اما همین فعالیت به تنهایی، یک تمرین متداول و رایج کاردرمانی برای تقویت و بهبود مهارت های حرکتی ظریف محسوب می شود.
تمرین قرار دادن سکه ها بر روی هم:
فکر نمیکنم که این تمرین، نیاز به هیچ توضیح اضافه ای داشته باشد! در واقع تمرین قرار دادن سکه ها بر روی همدیگر، برای بهبود و تقویت برخی از مهارت های حرکتی ظریف اساسی ، توسط کاردرمانگران به بیماران توصیه می گردد. تمرینی که به سادگی در منزل قابل اجرا می باشد.
تمرینات مقاومتی همراه با باند ها و کش های کوچک لاستیکی:
باند ها و کش های کوچک لاستیکی یا پلاستیکی، می توانند به راحتی به وسیله ای برای انجام تمرین های مقاومتی بسیار عالی برای انگشتان مراجع تبدیل گردند. فرد می تواند به سادگی کش ها را به دور انگشت شست و اشاره ی خود قرار دهد و سعی کند تا کش ها را از هم دور نماید. فرد می تواند این نمرین را توسط هر چهار انگشت خود نیز انجام دهد
تمرین پیچاندن یک حوله یا پارچه ای نسبتا ضخیم:
برای کار روی مهارت های ظریف گرفتن با کف دست و انگشتان و همچنین، چرخش های محوری دو استخوان ساعد (زند زیرین و زند زبرین)، می توان از فرد توان خواه خواست تا با دو دست خود، دو طرف یک حوله یا یک پارچه ی ضخیم را بگیرد و تا حد توان خود و تا دامنه ای که می تواند، آن را به دو جهت مخالف بپیچاند(گویی آن پارچه یا حوله خیس بوده و فرد می خواهد که آب آن را بگیرد!)؛ این تمرین ابتدا می تواند با کمک درمانگر به صورت کمکی انجام شود و کم کم با بهبود قدرت و تحمل عضلانی دست های فرد و بنا به تشخیص درمانگر، این تمرین توسط خود فرد به طور مستقل انجام شود.
کشیدن یک سری از اشکال هندسی با مداد شمعی های نسبتا قطور:
یکی دیگر از تمرینات مناسب جهت تقویت مهارت های حرکتی ظریف و بهبود قدرت عضلات دست فرد توان خواه، کشیدن نقاشی است، با این تفاوت که جهت سهولت در گرفتن مداد یا قلم برای کشیدن نقاشی، بهتر است که ابتدا با استفاده از مدادشمعی ها و یا ماژیک هایی با قطر حدود یک تا یک و نیم سانتی متر، این فعالیت انجام گیرد. بهتر است که ابتدا روی وایت برد و یا یک جای سفت نقاشی کند و کم کم که فرد توانست به خوبی میزان فشار وارد کردن به قلم(مداد شمعی یا ماژیک) را مدیریت کند، می تواند روی مقوا و یا کاغذ های نازک معمولی نیز نقاشی بکشد و کم کم، طرح هایی پیچیده تر از اشکال هندسی را رسم نماید.
انجام فعالیت هایی متنوع با پگ بورد و مهره هایش:
پگ برد( به انگلیسی: pegboard ) یک وسیله ی کاربردی در طرح ها و اندازه های متنوع در کلینیک کاردرمانی که یکی از کاربرد هایش، تقویت مهارت های ظریف هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان می باشد؛ درمانگر می تواند بسته به شرایط و وضعیت مهارت های ظریف فرد توان خواه، فعالیت ها و تکالیفی را به وسیله ی مهره های پگ بورد برای وی تعیین کند و روی کیفیت و توان عملکردی فرد توان خواه در کار روی آن فعالیت نظارت نماید.
.jpg-homevisit-653.jpg "فعالیت های حرکتی ظریف")
چگونه مهارتهای حرکتی ظریف را در بیمار بهبود بخشیم:
نکته ی طلایی و مهمی که بیمار باید در تقویت و بهبود مهارت های حرکتی ظریف در دوره ی کاردرمانی سکته مغزی در نظر داشته باشد، تکرار کردن زیاد تمرینات توصیه شده توسط کاردرمانگر، به صورت منظم و مداوم است. تکرار زیاد و مداوم تمرینات، تا حد خیلی زیادی، بهبودی را تضمین می کند، زیرا به فعال شدن مجدد مسیرها و عملکرد های سیستم عصبی فرد پس از وقوع سکته مغزی کمک می نماید ، مکانیزمی که به نوعی، مغز برای سیم کشی مجدد مسیرهای عصبی و بازیابی عملکرد و پتانسیل سابق خود، تشویق می کند! اگر بیمار با اسپاستیسیته ی شدید ، که اغلب منجر به سفتی عضلات و خشک ماندن دستها در یک وضعیت ثابت(مثلا خم ماندن آرنج و مشت شدن انگشتان فرد) پس از وقوع سکته می شود ، در حال دست و پنجه نرم کردن هستید، می تواند در جلسه های ابتدایی در کلینیک و منزل، این تمرینات را حدالامکان به تنهایی یا با کمک درمانگر و یا مراقب یا یکی از اعضای خانواده ی خود به صورت غیرفعال شروع نماید.
تمرینات غیرفعال به چه معنی است ؟
تمرینات غیرفعال به معنای کمک به دست آسیب دیده توسط دست سالم می باشد. این عمل به تحریک عملکرد های عصبی و تشویق جهت بهبودی کمک می کند. هرچه قدر که بیمار در اجرای تمرینات، تداوم بیشتری به خرج دهد، مهارت های حرکتی ظریف وی نیز زود تر و بهتر بهبود خواهد یافت. اگرچه روند بهبودی و پیشرفت بیمار ممکن است به آهستگی اتفاق بیفتد ، به خصوص با وجود اختلالات شدید در ناحیه ی دست ، اما توصیه ی کاردرمانگر و در مجموع، توصیه ی تیم درمان به بیمار این است که بهتر است که وی به پتانسیل شگفت انگیز مغز خود اعتماد نماید.
در واقع تا هنگامی که بیمار تمرینات توصیه شده را مو به مو اجرا کرده و در انجام آن ها، تداوم و پیوستگی به خرج دهد ، دارد شانس بهبودی خود را افزایش می دهد. توجه داشته باشید که فعالیت های گفته شده در بالا، تنها مختص افراد بزرگسال دچار سکته ی مغزی نمی باشد و کودکان هم می توانند از این تمرینات جهت بهبود و تقویت مهارت های حرکتی ظریف خود استفاده نمایند.برای انجام تمرینات بصورت تخصصی میتوانید از خدمات کاردرمانی در منزل هوم ویزیت استفاده کنید.
درباره هوم ویزیت
هوم ویزیت یک استارت آپ فعال در زمینه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل است که به صورت پلتفرمی کار می کند که بیماران را به پزشکان ،پرستاران و فیزیوتراپ ها وصل می کند.هوم ویزیت با همراهی تیمی مجرب و کاربلد، پزشک و فیزیوتراپ و یا متخصص مناسب با وضعیت بیمار را به منزل شما اعزام میکند.
برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02147629600