مطمئناً در خبرها درباره آسیب مغزی (ضربه مغزی) زیاد شنیده‌اید. شاید هم بدانید که ضربات واردشده به سر می‌توانند به آسیب مغزی و نشانه‌های وابسته به آن مثل سردرد، احساس فشار در سر، درد گردن، تهوع یا استفراغ، سرگیجه، تاری دید، مشکلات تعادلی، اختلال بینایی، حساسیت به نور، ضعف یا فقدان حافظه، مشکلات تمرکزی، گیجی، افسردگی، تغییرات احساسی و اختلال در خواب منجر شوند. این البته این تنها فهرستی کوتاه از نشانه‌های آسیب مغزی بود. درحالی‌که نشانه‌های بسیارِ دیگری نیز برای این عارضه وجود دارند.
شیوه‌های مدیریت آسیب مغزی طی پنج سال اخیر و بالأخص در سال گذشته، دستخوش تغییرات زیادی شده است. حالا مدیریت آسیب‌های مغزی از روش‌های قبلی به رویکردی چندبعدی تبدیل شده که به مسائلی فراتر از سردرد یا مشکلات تمرکزی می‌پردازد.
حالا مراقبت از آسیب‌های مغزی، یک فرایند چند زمینه‌ای بوده که می‌تواند کودکان، والدین، مربیان، آموزگاران، فیزیوتراپ‌ها، پزشکان، پرستاران تخصصی و بینایی‌سنج‌ها را شامل شده و حتی در صورت نیاز ممکن است (برای امور تشخیص یا درمان) مستلزم ورود متخصصین مغز و اعصاب، متخصصین گوش و حلق و بینی، روان‌پزشکان، عصب شناسان یا سایر رشته‌های پزشکی به مسئله باشد.
نشانه‌ها را شناسایی کنید
شناسایی نشانه‌های آسیب مغزی و بازداشتن فردِ مصدوم از پرداختن به هرگونه فعالیت ورزشی که ممکن است با آن درگیر باشد، نخستین کاری است که باید انجام دهید. ادامه فعالیت‌های ورزشی می‌تواند اوضاع را وخیم‌تر کرده و با استناد به یافته پژوهش‌های علمی، زمان بهبودی را تا دو برابرِ زمان معمول افزایش دهد. برای والدین، مربیان و آموزگاران، یک راهنمای تشخیص آسیب مغزی (برای استفاده در بزرگ‌سالان و کودکان) وجود دارد که می‌توانید آن را از اینترنت دانلود کنید. داشتن یک نسخه چاپی از این راهنما در کیف کمک‌های اولیه‌تان می‌تواند ایده خوبی باشد.
در جستجوی یک معاینه حرفه‌ای باشید
اگر از آسیب یا ضربه مغزی رنج می‌برید، بسیار مهم است که یک پزشک، فیزیوتراپ یا پرستار متخصص، معاینه کاملی روی شما انجام دهند تا بتوانند برای پایش و نظارت بر تغییراتی که طی هفته‌های آتی در وضعیتتان رخ می‌دهند، مبنا و معیار تشخیصی مؤثری داشته باشند. معمولاً آن‌ها برای انجام این معاینات از ابزاری به نام SCAT 5 (ابزار معاینه آسیب مغزی در ورزش- ویرایش پنجم) استفاده می‌کنند که توسط پیشگامان علمی و پژوهشگران جهانی تهیه و ارائه شده است. لازم به ذکر است که SCAT 5 از سوی انجمن پزشکی کانادا، کمیته بین‌المللی المپیک و بسیاری از فدراسیون‌های بین‌المللی ورزشیِ دیگر نیز تأیید و توصیه شده است.
یک دوره استراحت داشته باشید
استراحت 48 ساعته بعد از آسیب‌دیدگی اهمیت زیادی دارد. توجه داشته باشید که گاهی ممکن است نشانه‌های آسیب مغزی با تأخیر بروز یابند که در این صورت، استراحت‌های طولانی‌تر نیز ممکن است ضرورت داشته باشد. پس از طی این دوره استراحت، اگر نتایج، مطلوب باشد، پزشکتان ممکن است اجازه دهد برای یک دوره‌ی آزمایشی و محدود، انجام فعالیت‌های سبک مثل راه رفتن، مطالعه و بعضاً ارسال TEXT یا ایمیل را از سر بگیرید.
اما کودکانی که به عارضه مغزی دچار می‌شوند، باید به شیوه‌ای متفاوت مورد ارزیابی و معاینه قرار بگیرند. در صورت عدم وجود علامت ناشی از آسیب مغزی، بازگشت به مدرسه بر بازگشت به ورزش یا فعالیت‌های شدیدتر اولویت دارد.
به‌سوی فعالیت‌ها، تمرینات کاردیو و کارهای سبک بروید
اگر علامتی وجود نداشته باشد، درمانگرتان کمکتان میکند که تدریجاً به‌سوی انجام فعالیت‌های شدیدتر بروید. در ابتدا سعی کنید فعالیت‌ها و تمرینات کاردیوی سبک انجام دهید و در مرحله بعد سراغ حرکات سبک و خاص ورزشی بروید. طی این مراحل باید اطمینان حاصل کنید که فردی حرفه‌ای و آموزش‌دیده در زمینه مدیریت آسیب مغزی با شما کار میکند تا بتواند از جنبه‌های مختلف مثل سردرد و دیگر علائم آسیب مغزی، تعادل، استقامت، بینایی، تمرکز، پردازش ذهنی و حافظه روی شما نظارت و پایش داشته باشد.
صبور باشید
گاهی اوقات، علی‌رغم بهترین تلاشتان در استراحت و ادامه فعالیت‌های نرمال روزانه، ممکن است علائم آسیب مغزی کماکان پایدار باشند. بدانید که بعضاً فرایندهای بهبودی سریع پیش نمی‌روند یا حداقل آن‌قدر سریع که باب میل شماست، پیش نمی‌روند. در چنین مواقعی یک فرد متخصص باید در موارد مختلف نظر دهد. مثلاً تشخیص دهد که آیا پایداری علائم شما، ناشی از مشکلات گردنی و اختلالات وستیبولار (دهلیزی) است؟ یا مثلاً برای عوارضی مثل افسردگی یا مشکلات خُلقی و رفتاری آیا به رفتاردرمانی شناختی نیاز دارید؟
آنچه را فیزیوتراپی برایتان انجام می‌دهد، درک کنید
وقتی برای اولین بار نزد فیزیوتراپ می‌روید، او علائم شما و نحوه تأثیر آن‌ها را ثبت میکند. ازآنجاکه گردن می‌تواند در بروز مواردی مثل سردردها یا سرگیجه‌ها نقش مهمی داشته باشد، فیزیوتراپ تأثیر اختلالات احتمالی گردن را نیز در علائمتان مورد سنجش و معاینه قرار می‌دهد.
فیزیوتراپ این فرایند را از طریق انجام مجموعه‌ای از آزمایش‌ها دنبال میکند تا بتواند منبع عدم تعادل و سرگیجه را بشناسد. به خاطر داشته باشید که وظیفه و نقش فیزیوتراپ، درمان اختلالات مربوط به گوش درونی و گردن و همین‌طور نارسائی‌های تعادلی شماست. اگر او مواردی از اختلال را تشخیص دهد که خارج از حیطه تخصصی‌اش باشد، حتماً شما را به یک متخصص ارجاع خواهد داد.
آن را به تنهایی انجام ندهید
بهبودی و بازیابی سلامتی پس از یک آسیب مغزی می‌تواند بسیار سخت و طاقت‌فرسا باشد و نشانه‌های ناشی از این عارضه می‌توانند روی سلامت فیزیکی و ذهنی‌تان تأثیر زیادی داشته باشند. پیشرفت شما در مسیر بهبود باید با نظارت عینی و پزشکی همراه باشد. بنابراین اینکه در مسیر بهبودی، به‌طور مداوم تحت پایش و معاینات پزشکی قرار بگیرید، امری بسیار مهم است. در این راستا، همکاری با یک فیزیوتراپ ورزشی که در زمینه مدیریت آسیب‌های مغزی، آموزش‌های تخصصی دیده باشد، بخش مهمی از فرایند ریکاوری و بازیابی سلامت شماست.
آموزش ببینید
به‌عنوان یک مربی، آموزگار، پدر یا مادر، درمانگر ورزشی و ... ممکن است به حضور در جلسات مدیریت و تشخیص آسیب‌های مغزی، آن هم به‌صورت رایگان، علاقه‌مند باشید که برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می‌توانید با ما تماس حاصل کنید. این بخشی از برنامه‌ی خدمات اجتماعی ماست.
درباره هوم ویزیت
هوم ویزیت یک استارت آپ فعال در زمینه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل است که به صورت پلتفرمی کار می کند که بیماران را به پزشکان ،پرستاران و فیزیوتراپ ها وصل می کند.هوم ویزیت با همراهی تیمی مجرب و کاربلد، پزشک و فیزیوتراپ و یا متخصص مناسب با وضعیت بیمار را به منزل شما اعزام میکند.
برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02147629600