هر گونه اختلالاتی مانند نازک شدن عروق پا، ایجاد لخته و ... که حرکت خون را در اندام تحتانی دچار مشکل کند به عنوان گرفتگی عروق پا محسوب می شود که عوارض زیادی ایجاد می کند. روش مهم در تشخیص علت و نوع این گرفتگی سونوگرافی داپلر عروق پا می باشد. در نوشتار حاضر با انواع دلایل گرفتگی و روش تشخیصی وعلائم آن آشنا خواهید شد.
انواع گرفتگی عروق پا
گرفتگی عروق پا با افزایش چربی ها، کلسترول و سایر مواد داخل و خارج دیواره سرخرگی یا سیاهرگی(پلاک) اشاره دارد که می تواند جریان خون را محدود کند. گرفتگی عروق می تواند به دلیل نازک شدن دیواره عروق نیز باشد که در نهایت منجر به مشکلات جدی شود، از جمله حمله قلبی، سکته مغزی، یا حتی مرگ شود. علائم گرفتگی عروق بستگی به محل گرفتگی عروق و نوع عروق درگیر شده در اثر گرفتگی دارد. در ادامه با برخی از انواع بیماریهای مربوط به عروق پا آشنا خواهید شد:
ترومبوز ورید عمقی
ورید ها یا با عنوان دیگر سیاهرگ ها در دستگاه گردش خون، خون را به قلب بازمیگردانند. ترومبوز ورید عمقی با عنوان اختصاری DVT لخته خونی است که معمولا در سیاهرگ عمقی پا ایجاد می شود. لخته های خونی که در سیاهرگ عمقی ایجاد می شوند به عنوان ترومبوز وریدی نیز شناخته می شوند.
DVT یا همان ترمبوز ورید عمقی گاهی در ناحیه ای که عروق از کنار عضلات ران و ساق می گذرد دچار گرفتگی می شود و یا این اتفاق در ناحیه لگن می افتد. این می تواند باعث درد و تورم در پا شود و ممکن است منجر به عوارضی مانند آمبولی ریوی شود. DVT و آمبولی ریوی با هم به عنوان ترومبوآمبولی وریدی با نام اختصاری VTE شناخته می شوند.
بیماری شریان محیطی
بیماری شریان محیطی یک از مشکلات شایع گردش خون می باشد که در آن سرخرگ ها باریک شده و باعث کاهش جریان خون به اندام های شما می شوند.
هنگامی که به بیماری شریان محیطی با نام اختصاری PAD مبتلا می شوید ، اندامهای شما - معمولاً پاها- جریان خون کافی دریافت نمی کنند. این امر باعث ایجاد علائمی می شود که مهمترین آنها درد پا هنگام راه رفتن است.
بیماری شریان محیطی معمولا نشان دهنده تجمع رسوبات چربی در سرخرگها (آترواسکلروز) میباشد. این وضعیت ممکن است باعث کاهش جریان خون به قلب ، مغز و همچنین پاها شود.
علائم گرفتگی عروق پا
علائمی در گرفتگی عروق پا ایجاد می شود که در تشخیص نوع درگیری بسیار مهم هستند. ترومبوز ورید عمقی DVT در برخی موارد ، ممکن است علائمی نداشته باشد. در صورت بروز علائم ، می توانند شامل موارد زیر باشند:
- درد ، تورم و حساسیت در یکی از پاها (معمولاً در عضلات ران یا ساق)
- درد شدید در منطقه آسیب دیده
- سیاهرگ های متورم
- گرم بودن پوست در ناحیه لخته
- قرمزی پوست ، به خصوص در قسمت پشت ساق
- DVT معمولاً و نه همیشه، یک پا را تحت تأثیر قرار می دهد.
- ممکن است وقتی پای خود را به سمت بالا و به سمت زانو خم کنید ، درد بیشتر شود.
علائم و نشانه های بیماری عروق محیطی نیز شامل موارد زیر است:
- گرفتگی دردناک در عضلات لگن، ران یا ساق پس از انجام فعالیت های خاص ، مانند پیاده روی یا بالا رفتن از پله
- بی حسی یا ضعف پا
- پوست براق روی پاها
- سرد بودن پا بخصوص در مقایسه با پای مقابل
- زخم انگشتان پا که بهبود نمی یابد.
- تغییر رنگ پاها
- ریزش مو یا کندتر رشد مو پا
- کند شدن رشد ناخنهای پا
- اختلال نعوظ در مردان
اگر بیماری شریان محیطی پیشرفت کند ، ممکن است خواب را مختل کند. آویزان کردن پاها روی لبه تختخواب یا راه رفتن ممکن است درد را به طور موقت تسکین دهد.
عواملی که امکان گرفتگی عروق را بالا میبرد؟
عواملی که امکان گرفتگی عروق را در بیماری شریان محیطی و ترمبوز ورید عمقی بالا میبرد، شامل: سیگار کشیدن، دیابت، چاقی ، فشار خون بالا، کلسترول بالا، افزایش سن بخصوص بعد از رسیدن به سن 50 سالگی، سابقه خانوادگی بیماری شریان محیطی ، بیماری قلبی یا سکته مغزی می باشد.
تشخیص گرفتگی عروق پا
روش های مختلفی برای تشخیص گرفتگی عروق پا وجود دارد که دو روش اصلی و مهم آزمایش خون و سونوگرافی داپلرمی باشد:
آزمایش خون: یکی از آزمایشات تشخیص گرفتگی عروق پا تعیین سطح کلسترول و قند خون است که با استفاده از آزمایش خون امکان پذیر است.
سونوگرافی داپلر: یکی از مهم ترین روش های بررسی گرفتگی عروق سونوگرافی داپلر می باشد. با سونوگرافی داپلر میتوان درجه انسداد و همچنین سرعت جریان خون در شریان‌ها را اندازه گیری کرد.
سونوگرافی عروق پا
یکی از روش های اصلی و مهم در تشخیص گرفتگی عروق پا، سونوگرافی عروق پا با عنوان سونوگرافی داپلر می باشد. سونوگرافی داپلر یک نوع روش غیر تهاجمی است که می تواند با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا از اسکن لخته های عروق را نشان دهد.
سونوگرافی داپلر عروق پا
سونوگرافی داپلر از امواج صوتی برای تولید تصاویری استفاده می کند که جریان خون در شریان های پا را نشان می دهد. این تست هرگونه انسداد ناشی از ایجاد پلاک یا نازک شدن عروق را تشخیص داده و ارزیابی می کند.
در طول سونوگرافی ، پزشک یک ابزار دستی به نام مبدل را روی پوست شما قرار می دهد و امواج صوتی را تولید می کند که تصاویر رگ های خونی پا را بر روی مانیتور منتقل می کنند. این عمل 30 تا 60 دقیقه طول می کشد و هیچ دردی ایجاد نمی کند. پس از آن ، می توانید به فعالیتهای عادی خود بازگردید.
زمانی که شما نتیجه‌ی سونوگرافی خود را دریافت می‌کنید و به پزشک نشان می‌دهید، پزشک مربوطه می‌تواند به‌راحتی محل لخته‌های خونی را پیدا کند یا حتی می‌توانند برخی از عروق خونی که مسدود شده‌اند را نیز بشناسند و سپس به راه‌های درمانی آن نیز مشغول شوند.
درمان گرفتگی عروق پا
دو هدف اصلی در درمان گرفتگی عروق پا و نیز درمان گرفتگی رگ پشت پا و باز شدن آن ها وجود دارد:
- بهبود علایم مانند درد پا
- جلوگیری از پیشرفت گرفتگی عروق و قطع خونرسانی ها برای کاهش احتمال ابتلا به سکته مغزی و سکته قلبی
روش های درمانی بر اساس نوع درگیری و علت آن انتخاب می شوند. از روش های درمانی میتوان از دارو درمانی، مواد حل کننده لخته، توانبخشی وفیزیوتراپی، الکتروتراپ، آنژیوپلاستی و ... اشاره کرد. انتخاب روش درمانی مناسب طبق نظر پزشک می باشد و از هرگونه درمان های خودسرانه باید به شدت خودداری کرد.
پیشگیری
بهترین راه برای پیشگیری از گرفتگی عروق پا ، حفظ یک سبک زندگی سالم است. به این معنی که:
- اگر سیگاری هستید ، سیگار را ترک کنید.
- اگر مبتلا به دیابت هستید ، قند خون خود را کنترل کنید.
- به طور منظم ورزش کنید. 30 تا 45 دقیقه چند بار در هفته( در صورتی که پزشکتان تایید کند.)
- میزان کلسترول و فشار خون خود را کاهش دهید.
- غذاهایی بخورید که چربی اشباع کم داشته باشند.
- وزن خود را کنترل کنید.
در انتها لازم به ذکر است این روش ها برای پیشگیری از گرفتگی عروق پا و جلوگیری از پیشرفت این گرفتگی ها می باشد اما روش درمان نیستند. پس در صورت مشاهده علائم حتما با پزشک متخصص مشورت کنید و خدمات درمانی مانند دارو درمانی یا فیزیوتراپی را طبق صلاحدید پزشک دریافت کنید.همچنین شما میتوانید از هوم ویزیت خدمات سونوگرافی داپلر درمنزل دریافت کنید.
درباره هوم ویزیت
هوم ویزیت یک استارت آپ فعال در زمینه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل است که به صورت پلتفرمی کار می کند که بیماران را به پزشکان ،پرستاران و فیزیوتراپ ها وصل می کند.هوم ویزیت با همراهی تیمی مجرب و کاربلد، پزشک و فیزیوتراپ و یا متخصص مناسب با وضعیت بیمار را به منزل شما اعزام میکند.
برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02147629600